Κληρονομιές: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις δηλώσεις και την πληρωμή φόρου

Σε χρόνο εξπρές, μέσω της πλατφόρμας myPROPERTY, υποβάλλονται πλέον οι περισσότερες δηλώσεις φόρου από τους φορολογούμενους που κληρονομούν ακίνητα ή άλλα περιουσιακά στοιχεία, απαλλάσσοντας τους από το «πήγαινε - έλα» στις εφορίες για την περαίωση των υποθέσεων τους. 

Το τοπίο για τη ψηφιακή εποχή στις δηλώσεις φόρου κληρονομιάς ξεκαθαρίζει η ΑΑΔΕ με νέο οδηγό με τη μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων:

Ποιες περιπτώσεις δηλώσεων υποβάλλονται μέσω της Δήλωσης φόρου Κληρονομιάς;

Μέσω της Δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς υποβάλλονται δηλώσεις με κληρονόμους φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, για θανάτους από 01/01/2022 και μετά και πιο συγκεκριμένα:

1. οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς (εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες) του υπόχρεου σε δήλωση κληρονόμου ή νόμιμου εκπροσώπου Νομικού Προσώπου, εφόσον δε συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής αυτής, για κινητά περιουσιακά στοιχεία με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών πρόσβασης myAADE.

2. οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς (εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες) με τις οποίες συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδοχής, συμπληρώνονται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει την συμβολαιογραφική πράξη της αποδοχής για κινητά περιουσιακά στοιχεία και ακίνητα εντός αντικειμενικού συστήματος και υποβάλλονται από τον υπόχρεο σε δήλωση ή τον νόμιμο εκπρόσωπο αυτού με τη χρήση των προσωπικών του κωδικών πρόσβασης myAADE.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην έχει προηγουμένως υποβληθεί άλλη δήλωση σε έντυπη μορφή στη ΔΟΥ/ΚΕΦΟΚ ή μέσω της εφαρμογής Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ.

Έχει ήδη υποβληθεί από τον κληρονόμο μία Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς για κινητά περιουσιακά στοιχεία και διαπιστώνεται κάποιο λάθος. Τι πρέπει να κάνει;

Ο κληρονόμος πρέπει να κάνει μέσω της εφαρμογής τροποποιητική δήλωση, στην οποία θα διορθώσει το κινητό περιουσιακό στοιχείο, αφήνοντας όλα τα υπόλοιπα κινητά περιουσιακά στοιχεία αμετάβλητα και στη συνέχεια θα την οριστικοποιήσει.

Έχει υποβληθεί δήλωση φόρου κληρονομιάς από τον συμβολαιογράφο για ακίνητα και ο κληρονόμος διαπιστώνει ότι δεν έχει συμπεριληφθεί κάποιο κινητό περιουσιακό στοιχείο. Τι πρέπει να κάνει ο κληρονόμος;

Στην περίπτωση αυτή, ο κληρονόμος οφείλει ο ίδιος να υποβάλει τροποποιητική δήλωση. Η ως άνω δήλωση ι καταχωρείται ως τροποποιητική επί της δήλωσης που έχει υποβάλει για λογαριασμό του ο συμβολαιογράφος. Η νέα αυτή δήλωση περιλαμβάνει τα ακίνητα που έχει δηλώσει ήδη ο συμβολαιογράφος και ο κληρονόμος μπορεί να προσθέσει κάποιο κινητό περιουσιακό στοιχείο, όμως δεν μπορεί να τροποποιήσει ό,τι αφορά στα ακίνητα. Τα ακίνητα τροποποιούνται μόνο από τον συμβολαιογράφο.

Πού και πώς υποβάλλονται οι τροποποιητικές Δηλώσεις Φόρου Κληρονομιάς;

- Όταν η αρχική δήλωση φόρου κληρονομιάς, έχει υποβληθεί χειρόγραφα στη ΔΟΥ/ΚΕΦΟΚ, τότε οι τροποποιητικές δηλώσεις υποβάλλονται με Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ.

- Όταν η αρχική δήλωση φόρου κληρονομιάς, έχει υποβληθεί μέσω της εφαρμογής myPROPERTY, τότε και οι τροποποιητικές δηλώσεις υποβάλλονται μέσω της εφαρμογής myPROPERTY. Αν για οποιονδήποτε λόγο κάποια τροποποιητική δήλωση δεν μπορεί να υποβληθεί μέσω της εφαρμογής myPROPERTY – Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς, τότε υποβάλλεται Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ και όλες οι επόμενες τροποποιητικές δηλώσεις υποβάλλονται με Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ.

Τι φόρος θα βεβαιωθεί κατά την υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης;

Ο φόρος της τροποποιητικής δήλωσης, που εμφανίζεται στον Πίνακα Υπολογισμού Φόρου, είναι ο φόρος που προκύπτει με βάση την τελική (συνολική) εικόνα των ακινήτων και κινητών που κληρονομούνται και κατά την υποβολή της δήλωσης θα βεβαιωθεί τυχόν φόρος, αφού συνυπολογιστεί ο φόρος που είχε βεβαιωθεί στην αρχική δήλωση. Επομένως:

• Αν ο φόρος της τροποποιητικής δήλωσης είναι μεγαλύτερος από το φόρο της αρχικής δήλωσης, θα βεβαιωθεί ο επιπλέον φόρος (η διαφορά).
• Αν ο φόρος της τροποποιητικής δήλωσης είναι μικρότερος από το φόρο της αρχικής δήλωσης, θα δημιουργηθεί ΑΦΕΚ (διαγραφής/επιστροφής) για τη διαφορά του φόρου.
• Αν ο φόρος της τροποποιητικής δήλωσης είναι ίδιος με το φόρο της αρχικής δήλωσης, δεν βεβαιώνεται νέος φόρος, ούτε δημιουργείται ΑΦΕΚ.

Πώς γνωρίζει ο κληρονόμος ότι πρέπει να καταβάλει φόρο κληρονομιάς;

Θα λάβει σχετικό μήνυμα στην προσωποποιημένη πληροφόρηση (στην πλατφόρμα my AADE), όπου θα αναφέρεται σε ποια υποβληθείσα Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς αφορά ο φόρος, το ποσό και την ημερομηνία λήξης προθεσμίας καταβολής.

Ποιος καταβάλλει τον φόρο κληρονομιάς;

Ο φόρος κληρονομιάς βαρύνει τον κληρονόμο.

Σε πόσες δόσεις καταβάλλεται ο φόρος κληρονομιάς;

Ο φόρος κληρονομιάς, μετά από υποβολή αρχικής εμπρόθεσμης ή εκπρόθεσμης δήλωσης, καθώς και εμπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης, καταβάλλεται σε έως 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις ή έως 24 εφόσον πρόκειται για ανήλικο υπόχρεο, κάθε μία εκ των οποίων δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 500 ευρώ (πλην της τελευταίας), από τις οποίες η μεν πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου από τη βεβαίωση/έκδοση της πράξης μήνα και οι επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των διμήνων που ακολουθούν. Εάν ο υπόχρεος καταβάλει το σύνολο του φόρου μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης διμηνιαίας δόσης, έχει δικαίωμα έκπτωσης κατά ποσοστό 5%. Εάν ο φόρος που θα προκύψει είναι μικρότερος των 500 ευρώ το ποσό καταβάλλεται εφάπαξ και χωρίς έκπτωση. Αν η δήλωση αφορά μόνο κινητά και η καταβολή του φόρου δεν διασφαλίζεται, ο φόρος βεβαιώνεται και καταβάλλεται εφάπαξ εντός 3 ημερών από τη βεβαίωση.

Τι επιβαρύνσεις υπάρχουν σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής του φόρου;

Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής, ο φορολογούμενος υποχρεούται να καταβάλει τόκους επί του εν λόγω ποσού φόρου, για τη χρονική περίοδο από την επόμενη ημέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας.